Về phạm vi điều chỉnh của luật (Điều 1 và Điều 3), đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh cho rằng, nhiều hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) hiện nay không chỉ là giao dịch hàng hóa, dịch vụ thông thường, mà còn bao gồm các hoạt động quảng cáo, truyền thông, thậm chí phát sinh giao dịch tài chính ẩn danh qua nền tảng trung gian. Các hành vi này gây rủi ro lớn cho người tiêu dùng và cho công tác quản lý nhà nước, nhưng lại chưa được quy định rõ trong phạm vi điều chỉnh.

Do vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét điều chỉnh về khái niệm “hoạt động TMĐT” theo hướng bao quát cả các hoạt động có yếu tố thu thập, chia sẻ dữ liệu, trung gian quảng cáo, livestream, môi giới trên nền tảng điện tử để tránh “khoảng trống” pháp lý mà hiện nay các cơ quan quản lý đang rất lúng túng.

Về quy định kinh doanh nền tảng TMĐT (Điều 10), theo đại biểu, dự án luật đã xác định đây là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, tuy nhiên chưa quy định rõ điều kiện cụ thể và phân biệt rõ giữa điều kiện tiền kiểm, hậu kiểm.

Do đó, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc xác định rõ tiêu chí điều kiện kinh doanh, tránh hình thức, tạo gánh nặng về thủ tục hành chính. Đồng thời, cần làm rõ trách nhiệm đăng ký và thông báo, quy định rõ quyền hạn và cơ chế kiểm tra, giám sát của cơ quan quản lý nhà nước để đảm bảo tính minh bạch, công bằng giữa các loại hình nền tảng.

Về trách nhiệm của các chủ thể vận hành nền tảng TMĐT (Điều 14), đại biểu đề nghị bổ sung nghĩa vụ về cơ chế phản hồi, công khai quy trình chấm dứt hợp đồng, bảo vệ dữ liệu người tiêu dùng, tương tự như quy định tại nghị định hiện hành.

Đồng thời, cần làm rõ trường hợp nền tảng chỉ đóng vai trò “trung gian kết nối”, cụ thể là việc: chỉ tạo đơn hàng, không tham gia giao hàng, thanh toán thì có được xem là nền tảng TMĐT trực tiếp hay không, từ đó xác định rõ trách nhiệm liên đới trong trường hợp xảy ra tranh chấp hoặc vi phạm.

Đối với nền tảng trung gian và mạng xã hội có hoạt động TMĐT, cần phân định rõ mức độ trách nhiệm tùy theo chức năng: có chức năng đặt hàng, thanh toán hay chỉ là không gian quảng cáo, livestream. Những nền tảng có chức năng đặt hàng trực tuyến và hỗ trợ thanh toán phải chịu trách nhiệm tương tự nền tảng TMĐT trung gian, thay vì chỉ chịu điều chỉnh bởi pháp luật về quảng cáo hay an ninh mạng.

Về hoạt động livestream bán hàng và tiếp thị liên kết (Điều 20 – 24), đại biểu cho rằng, livestream bán hàng về bản chất là một hình thức quảng cáo thương mại trên môi trường điện tử. Song trong xu thế ngày nay, hình thức này có tính tương tác và lan tỏa rất mạnh, ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng.

Do đó, đề nghị cần quy định rõ biện pháp kiểm soát và ngăn chặn hành vi vi phạm trong hoạt động livestream bán hàng; phân định rõ trách nhiệm giữa các chủ thể người bán, người livestream và chủ quản nền tảng TMĐT; với sản phẩm thuộc diện phải có xác nhận nội dung quảng cáo, cần quy định rõ người bán là chủ thể xin phép; người livestream phải xuất trình văn bản xác nhận cho nền tảng trước khi phát trực tiếp.

Điều này vừa tăng tính minh bạch, vừa bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nhất là trong bối cảnh xuất hiện tình trạng bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, thậm chí là hàng cấm qua mạng xã hội.

Nguồn: Báo Đà Nẵng