Nâng tầm lễ hội cầu ngư
Ngày đăng: 10:23:56 31/08/2015
Lễ hội cầu ngư tại Đà Nẵng là tín ngưỡng đặc trưng của văn hóa tâm linh miền biển. Vì thế, nâng tầm lễ hội cầu ngư không chỉ bảo tồn tín ngưỡng dân gian mang đậm chất nhân văn của người Việt mà còn là cơ hội phát huy giá trị văn hóa biển đảo.
Vấn đề này được các nhà nghiên cứu, quản lý văn hóa thảo luận và đề xuất tại tọa đàm khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội cầu ngư tại Đà Nẵng” do Sở VH-TT&DL tổ chức ngày 29-8. Đây cũng là cơ sở để hoàn thiện hồ sơ, trình Bộ VH-TT&DL công nhận lễ hội cầu ngư tại Đà Nẵng là di sản phi vật thể quốc gia.
Sức sống mãnh liệt
Theo Trung tâm Quản lý di sản thành phố, hiện Đà Nẵng có 12 lăng, miếu thờ cá Ông phân bố chủ yếu tại các vùng ven biển Sơn Trà, Thanh Khê, Ngũ Hành Sơn, Liên Chiểu. Gắn liền với không gian văn hóa lăng, miếu thờ cá ông là hoạt động lễ hội. Hằng năm, các làng ven biển này đều tổ chức lễ hội cầu ngư chu đáo, bài bản, giữ được truyền thống và có nhiều nét tương đồng với lễ hội cầu ngư của các tỉnh, thành phố Nam Trung bộ khác. Thống kê có 7 bản văn cúng cô hồn, 9 bản nhạc lễ, 6 bản văn tế cầu an, cầu ngư, 6 bản hát bả trảo được lưu truyền từ nhiều đời nay, phản ánh đậm nét văn hóa tâm linh miền biển.
Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng, có hai giả thuyết về nguồn gốc của tín ngưỡng thờ cá Ông. Một là xuất phát từ người Chăm, bởi lẽ trong truyền thuyết của người Chăm, cá Ông chính là Thần Sóng Po Riyak. Giả thuyết khác cho rằng, tín ngưỡng này phổ biến ở một số nước Đông Nam Á, những quốc gia chịu ảnh hưởng bởi nền văn hóa Ấn Độ.
Dù bắt nguồn từ đâu đi nữa nhưng người Việt tiếp thu và từng bước “Việt hóa” hoàn toàn thành tín ngưỡng của mình. Đến triều Nguyễn (vua Gia Long) đã công nhận tín ngưỡng này và tạo điều kiện cho người dân thờ cá Ông ven biển. Sau này, theo lý giải khoa học, người ta đã chứng minh hiện tượng cá Voi hay cứu người. Nhưng trong tiềm thức của người dân vùng biển, cá Ông là vị thần của biển cả, có vị trí quan trọng, được tôn kính hết mực và trở thành điểm tựa tinh thần của cư dân miền biển. Vì thế, trước khi ra khơi, họ thường cúng biển và cầu khấn cá Ông.
“Theo tìm hiểu của tôi nhiều năm nay về lễ hội cầu ngư, điều quan trọng nhất trong cầu khấn của người đi biển là bảo toàn tính mạng để trở về từ mỗi chuyến ra khơi, kế đến mới là cầu được bội thu tôm, cá. Điều đó chứng minh vì sao người đi biển sùng bái, niềm tin tuyệt đối vào sự hiển linh của cá Ông khi họ gặp bất trắc”, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Võ Văn Hòe khẳng định.
Nhà nghiên cứu Trần Hồng cũng cho rằng, xuyên suốt chiều dài lịch sử, trải qua nhiều biến thiên, lễ hội cầu ngư vẫn không bị gián đoạn, bằng cách này hay cách khác, người dân miền biển vẫn làm lễ tế ông hằng năm. “Những năm 1982-1984, giai đoạn bài trừ mê tín dị đoan, nhiều lễ hội, lễ cúng bị nghiêm cấm nhưng lễ tế ông vẫn được người dân biển cúng vào ban đêm. Có thể nói, lễ hội cầu ngư ngày càng được tổ chức trên diện rộng và rầm rộ hơn”, nhà nghiên cứu Trần Hồng cho biết.
Cần bảo tồn và phát huy
Theo nhà nghiên cứu Võ Văn Hòe, lễ hội cầu ngư có đủ cơ sở xã hội để tồn tại bởi biển vẫn còn, ngư dân vẫn còn và tàu thuyền vẫn còn. Không giống một số lễ hội nông nghiệp khác, mất đi cơ sở xã hội bởi không còn ruộng đồng để sản xuất nông nghiệp. Chẳng hạn, lễ hội mục đồng Phong Lệ không thể phục dựng được, hay lễ hội đình làng thì một số nơi phần lễ chỉ còn mỗi cầu an...
Nhiều ý kiến khác đồng tình về việc bảo tồn và phát huy lễ hội cầu ngư. Bởi lẽ, không chỉ bảo tồn tín ngưỡng dân gian mang đậm chất nhân văn của người Việt mà còn là cơ hội phát huy giá trị văn hóa biển đảo. Sự hiện hữu của lễ hội cầu ngư là nguồn dữ liệu, là những bằng chứng vật chất và tinh thần xác thực về kinh nghiệm ứng xử với biển của các thế hệ người Việt Nam đầy tính nhân văn.
Do đó, các nhà nghiên cứu, quản lý văn hóa đề nghị nên phục dựng, tổ chức một lễ hội cầu ngư cấp thành phố vừa mang tính chất cầu ngư, cầu an, vừa vận động ngư dân ra khơi đánh bắt hải sản, bảo vệ ngư trường. Nhưng cần nghiên cứu kỹ, tổ chức bài bản các nghi lễ, hấp dẫn phần hội dựa trên nền truyền thống và bản chất vốn có của nó, đặc biệt làm sao để ngư dân vẫn thấy họ chính là chủ thể chính của lễ hội...
HÀ THU
Theo Báo Đà Nẵng
Các tin khác:
Công bố các Quyết định của Ban Thường vụ Thành ủy về công tác cán bộ - (17/11/2020)
Đồng chí Nguyễn Văn Quảng được bầu làm Bí thư Thành ủy Đà Nẵng - (22/10/2020)
Danh sách 51 ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Đà Nẵng khóa XXII, nhiệm kỳ 2020-2025 - (22/10/2020)
Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng khóa XXII, nhiệm kỳ 2020-2025 - (22/10/2020)
Đà Nẵng: Trách nhiệm, dân chủ, đồng thuận tổ chức thành công đại hội Đảng các cấp - (20/10/2020)
Chính quyền đô thị: Mô hình để Đà Nẵng phát triển bền vững - (19/10/2020)
Phụ nữ Đà Nẵng qua những chặng đường lịch sử - (16/10/2020)
Khẳng định vai trò động lực phát triển kinh tế - xã hội miền Trung - Tây nguyên - (12/10/2020)
Xây dựng Đà Nẵng trở thành đô thị trung tâm, mang tầm vóc khu vực - (09/10/2020)
Đại hội đại biểu lần thứ XXII Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2020-2025 diễn ra từ ngày 20 đến 22-10 - (07/10/2020)
Bình chọn clip dự thi 'Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo - kết nối thành công' năm 2020 - (07/09/2020)
“Chung sống” an toàn với dịch, đảm bảo phát triển các hoạt động kinh tế - xã hội - (04/09/2020)
Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam thăm hỏi, động viên cán bộ, hội viên, phụ nữ Đà Nẵng, Quảng Nam và Quảng Ngãi - (08/08/2020)
Phụ nữ thủ đô hỗ trợ 150 triệu đồng giúp Đà Nẵng và Quảng Nam phòng chống dịch Covid-19 - (08/08/2020)
Chương trình 'Thành phố 5 không' - 20 năm nhìn lại - (27/06/2020)
Thêm một tiếng nói khẳng định chủ quyền biển, đảo Việt Nam - (25/05/2020)
Bác Hồ với sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước và xây dựng CNXH ở miền Bắc - (13/05/2020)
Đồng chí Hà Thị Nga được bầu làm Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam - (08/05/2020)
Liveshow âm nhạc trực tuyến 'KIÊN CƯỜNG VIỆT NAM - STAY STRONG VIET NAM' - (24/04/2020)
Phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, xây dựng thành phố Đà Nẵng ngày càng văn minh, hiện đại - (30/03/2020)
Sẵn sàng thực hiện nộp phạt vi phạm giao thông qua mạng - (17/03/2020)
Cẩm nang bảo vệ sức khỏe khi đi lại, du lịch - (11/03/2020)
Hướng dẫn các bước khai báo y tế toàn dân - (09/03/2020)
Đà Nẵng xếp vị trí thứ 7 trong 25 Điểm đến thịnh hành trên thế giới năm 2020 - (02/03/2020)
Ca trù Việt Nam được Google tôn vinh - (24/02/2020)
Cần có chiến dịch quảng bá du lịch và hình ảnh an toàn của Đà Nẵng - (20/02/2020)
Điều chế nước rửa tay sát khuẩn - (17/02/2020)
Đưa Đà Nẵng trở thành trung tâm kinh tế biển lớn của cả nước - (11/02/2020)
Cần cảnh giác trước những thủ đoạn chiếm đoạt tài sản của bọn lừa đảo! - (25/11/2019)
Báo Mỹ bình chọn Đà Nẵng đứng thứ 15 trong top 52 điểm đến 2019 - (17/01/2019)
10 sự kiện nổi bật Đà Nẵng năm 2018 - (04/01/2019)
Bà Đặng Thị Ngọc Thịnh giữ quyền Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam - (24/09/2018)
Cảnh giác với chiêu trò kêu gọi 'tổng biểu tình' - (28/08/2018)
Đầu tư phát triển Đà Nẵng thành đô thị khởi nghiệp, sáng tạo - (18/07/2018)
Giảm quy trình, tăng thời gian tiếp xúc người bệnh - (12/04/2018)
Thông cáo báo chí về Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố - (06/04/2018)
Bán thí điểm 330 căn hộ nhà ở xã hội thuộc khu dân cư Phong Bắc - (06/04/2018)
Đà Nẵng - 43 năm chuyển mình sau giải phóng - (30/03/2018)
Khánh thành Nhà trưng bày Hoàng Sa - (29/03/2018)
Thảm sát Mỹ Lai: 50 năm kiếm tìm sự tha thứ - (16/03/2018)
Toàn cảnh Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng 2018 - (16/03/2018)
Xây dựng 'Thành phố đáng sống' - Vừa là mục tiêu vừa là động lực của Đà Nẵng - (05/03/2018)
Những lễ hội mùa xuân ở Đà Nẵng - (26/02/2018)
Lắp đặt 5 'xe' thông tin quảng bá du lịch Đà Nẵng - (26/02/2018)
Phấn đấu ít nhất 10% đơn vị sự nghiệp công lập được giao tự chủ tài chính - (11/02/2018)
Hỗ trợ 200.000 - 2.000.000 đồng/người cho người có công, đối tượng chính sách, xã hội ăn Tết - (24/01/2018)
Sở Xây dựng tiếp nhận hồ sơ thuê nhà ở xã hội - (12/01/2018)
Một số chính sách mới của Đà Nẵng có hiệu lực từ 1-1-2018 - (03/01/2018)
Nghị quyết về nhiệm vụ năm 2018 của HĐND thành phố Đà Nẵng (Khóa IX) - (03/01/2018)
10 sự kiện thành phố Đà Nẵng năm 2017 - (29/12/2017)
Không tổ chức chúc Tết cấp trên và Trung ương - (26/12/2017)
Những hoạt động chính trong Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 - (06/11/2017)
Thành Thái Phiên 1945: Giành chính quyền và đóng góp vào việc xây dựng Nhà nước mới - (01/09/2017)
Thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII): Cần tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong toàn Đảng bộ thành phố - (01/09/2017)
Xây dựng niềm tin về 'Thành phố đáng sống' - (29/08/2017)
Nghị quyết Về nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2017 - (10/08/2017)
Khai mạc kỳ họp thứ 4 HĐND thành phố khóa IX: Đề ra các giải pháp vĩ mô phát triển Đà Nẵng - (05/07/2017)
Phát động chiến dịch 'Nụ cười Đà Nẵng' chào đón APEC 2017 - (05/07/2017)
Trường Sa nhớ mãi!!! - (11/06/2017)
Khẩn trương, nghiêm túc triển khai Nghị quyết Đại hội đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XII - (09/03/2017)
Đại hội đại biểu Phụ nữ toàn quốc lần thứ XII, nhiệm kỳ 2017-2022 thành công tốt đẹp. - (09/03/2017)
Bà Nguyễn Thị Thu Hà tái đắc cử Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam khóa XII - (09/03/2017)
Phải xây dựng thái độ tôn trọng, phong cách ứng xử văn minh, văn hóa đối với phụ nữ - (08/03/2017)
Diễn văn khai mạc Đại hội đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XII - (07/03/2017)
Khai mạc Đại hội đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XII - (07/03/2017)
Những ý kiến tâm huyết gửi tới Đại hội - (07/03/2017)
Mốc son phát triển của phụ nữ và tổ chức Hội - (07/03/2017)
1.153 đại biểu chính thức tham dự Đại hội Đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XII - (06/03/2017)
Đại hội Đại biểu phụ nữ toàn quốc - (06/03/2017)
Những quyết sách biến Đà Nẵng thành 'đô thị đáng sống' - (05/01/2017)
Vinh danh 20 nhà khoa học tiêu biểu giai đoạn 1997-2017 - (27/12/2016)
Bình chọn 20 công dân tiêu biểu của TP. Đà Nẵng - (11/11/2016)
Đại hội Đại biểu Phụ nữ thành phố Đà Nẵng lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2016-2021 - (07/10/2016)
Chân dung lãnh đạo UBND thành phố Đà Nẵng nhiệm kỳ 2016-2021 - (16/06/2016)
Chân dung lãnh đạo HĐND TP Đà Nẵng khóa IX, nhiệm kỳ 2016-2021 - (16/06/2016)
Danh sách 49 người trúng cử đại biểu HĐND thành phố Đà Nẵng - (25/05/2016)
Danh sách chính thức 85 ứng cử viên đại biểu HĐND thành phố Đà Nẵng - (27/04/2016)
Đà Nẵng năm thứ ba liên tiếp giữ ngôi đầu PCI - (01/04/2016)
64 chiến sĩ ở Gạc Ma hy sinh như thế nào - (14/03/2016)
Phụ nữ Việt Nam khẳng định vai trò vị trí của mình ở mọi thời đại - (09/03/2016)
Phong tặng, truy tặng danh hiệu cho 183 Mẹ Việt Nam anh hùng - (25/02/2016)
Triển khai kế hoạch “Năm Văn hóa, văn minh đô thị 2016' - (23/02/2016)
Đặt mục tiêu xóa gần 2000 hộ nghèo có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn theo chuẩn của thành phố vào năm 2020 - (12/01/2016)
10 sự kiện nổi bật thành phố Đà Nẵng 2015 - (31/12/2015)
Khai mạc Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ IX: Tôn vinh những bông hoa đẹp nhất - (07/12/2015)
Các kỳ Đại hội thi đua yêu nước - (07/12/2015)
Những giá trị của Truyện Kiều - (07/12/2015)
“Người Đà Nẵng” qua một cuộc thi - (04/12/2015)
Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2015: vinh danh 19 tập thể, cá nhân xuất sắc - (21/10/2015)
Đồng thuận cao, thi đua giỏi, về đích sớm - (29/09/2015)
Lương tối thiểu 2016 cao nhất 3,5 triệu đồng - (04/09/2015)
Toàn cảnh cuộc Cách mạng tháng Tám lịch sử năm 1945 - (19/08/2015)
Tuyên dương, khen thưởng học sinh đạt giải Olympic quốc tế - (11/08/2015)
Xóa bỏ dứt điểm quảng cáo rao vặt trái phép, đeo bám chèo kéo du khách và xin ăn biến tướng vào cuối năm 2015 - (10/08/2015)
Hội nghị biểu dương Nữ trí thức tiêu biểu Việt Nam lần thứ I: 101 nữ trí thức xuất sắc được biểu dương - (05/08/2015)
Vinh quang Việt Nam lần thứ XII: Tôn vinh 13 cá nhân, 2 tập thể - (29/07/2015)
Đà Nẵng triển khai mô hình “Nhà hàng an toàn giao thông - Lái xe văn minh, trách nhiệm” - (17/07/2015)
Đưa tuồng xuống phố - (17/07/2015)
Lí do để ai cũng gọi Đà Nẵng là 'thành phố đáng sống' - (16/07/2015)
Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam nhận Giải thưởng “Điểm tham quan du lịch hàng đầu Việt Nam” năm 2014 - (15/07/2015)
HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG
VĂN BẢN MỚI
THI ĐUA - KHEN THƯỞNG
XEM LỊCH CÔNG TÁC





