Danh mục

Bức tranh phụ nữ tham chính tại thành phố Đà Nẵng năm 2013

Ngày đăng: 08:49:33 13/02/2014

Bức tranh tham chính

Nội hàm của tham chính có thể hiểu là việc một cá nhân tham gia các sinh hoạt chính trị của cộng đồng hoặc công tác chuyên môn với tư cách người lãnh đạo và ra quyết định hay thành viên của một tổ chức trong hệ thống chính trị hoặc mang tính chính trị. Việc tham chính của phụ nữ giúp phát huy tài năng, nguồn lực dồi dào từ một nửa dân số của đất nước cũng như đảm bảo tốt hơn các vấn đề an sinh xã hội, phát triển bền vững. Theo nghiên cứu của Đại học Quốc gia Singapore, cơ quan lập pháp nào có tỷ lệ phụ nữ đông hơn thì các chính sách và luật pháp về bảo vệ con người và môi trường sẽ được thông qua nhiều hơn so với những nơi có ít đại diện là phụ nữ.

Vì lẽ đó, vấn đề phụ nữ tham chính ngày càng được nhận thức và quan tâm sâu sắc hơn tại nhiều quốc gia; gần đây nhất là chính sách “womenomics” do Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đề xướng. Hòa cùng xu hướng này, chính phủ Việt Nam cũng đã xây dựng nhiều cơ chế, văn bản pháp luật nhằm tạo điều kiện cho phụ nữ tham gia hoạt động xã hội và quản lý nhà nước. Tuy nhiên, những bước đi này chưa mang lại kết quả như mong đợi khi Việt Nam tụt 20 bậc, xuống hạng thứ 43 trên bảng xếp hạng tỷ lệ phụ nữ tham chính toàn cầu từ năm 2005 đến năm 2011.

Nhìn từ góc độ địa phương, có thể thấy tỷ lệ nữ giữ các chức vụ lãnh đạo, quản lý trong cơ quan các cấp tại Đà Nẵng đang dần tiến đến chỉ tiêu đề ra trong Chiến lược Quốc gia về Bình đẳng giới. Hiện nay, số lượng nữ là cấp ủy viên các cấp nhiệm kỳ 2011-2016 có 437/1.907 người chiếm tỷ lệ 22,9%. Nữ đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011-2016 có 98 người chiếm tỷ lệ 27% (chỉ tiêu nhiệm kỳ là 30%); trong đó, cấp thành phố 14/48 người, chiếm 29,2% và cấp xã với 48/312 đại biểu, chiếm 26,9%. Tỉ lệ nữ giữ chức vụ lãnh đạo chủ chốt tại phường, xã chiếm 25,35%; cấp quận, huyện chiếm 22,73%; tại các sở, ngành là 29,28%.

Tuy nhiên, vấn đề phụ nữ tham chính và bình đẳng giới nên chăng không chỉ dừng lại ở con số, chỉ tiêu mà cần đề cao thực chất, thực lực? Xét về chiều sâu, tỷ lệ công chức nữ có trình độ đại học trở lên đạt trên 60% ở tất cả các cấp, cao hơn so với tỷ lệ của nam. Nữ giới chiếm đến 67% số người được “thu hút” theo chính sách nguồn nhân lực chất lượng cao của thành phố. Ngoài ra, đánh giá kết quả công việc theo mô hình mới dựa vào kết quả đầu ra cũng cho thấy rằng có 56% công chức nữ đạt loại tốt trở lên (cao hơn so với tỷ lệ tương ứng của công chức nam). Đây là một tín hiệu đáng mừng khẳng định năng lực cũng như nỗ lực trong công việc của các đội ngũ công chức nữ.

Những kết quả đạt được

Trong năm 2013, thành phố đã huy động cả nội lực lẫn ngoại lực để tổ chức các chương trình tuyên truyền và nhiều hoạt động nâng cao năng lực dành riêng cho cán bộ nữ tập trung vào các kỹ năng mềm, kiến thức về giới, về phòng, chống bạo lực gia đình... Cụ thể, với sự hỗ trợ của tổ chức Hòa Bình và Phát triển Tây Ban Nha (PyD), Sở Nội vụ đã tổ chức 02 lớp kỹ năng giao tiếp, kỹ năng thuyết trình và nói trước đám đông cho công chức nữ giữ chức vụ Phó Trưởng phòng trở lên ở khối sở, ban, ngành và UBND quận, huyện và 01 lớp kỹ năng lãnh đạo, hội họp, kỹ năng khuyến khích nhân viên dành cho cán bộ nữ là Phó Chủ tịch UBND phường, xã hoặc Phó Bí thư đảng ủy phường, xã trở lên.

Hội thi “Cán bộ nữ năng động, tài năng” có thể xem là điểm nhấn trong chuỗi các hoạt động nâng cao năng lực của cán bộ nữ của thành phố trong năm vừa qua. Đây không chỉ là sân chơi cho các cán bộ nữ đang công tác trong các lĩnh vực khác nhau được giao lưu, học hỏi, rèn luyện và nâng cao kỹ năng làm việc nhóm, thuyết trình trước đám đông, xử lý tình huống … mà còn là sự kiện truyền thông, tạo hình ảnh đẹp về cán bộ, công chức nữ của Đà Nẵng. Quan trọng hơn, thông qua hoạt động này, các cán bộ nữ đã tự tin hơn vào bản thân, phần nào thay đổi tâm lý an phận và nhận thức rõ hơn việc phát huy thế mạnh về giới trong công tác chuyên môn tại cơ quan, đơn vị.

Hội thi “Cán bộ nữ năng động, tài năng” tháng 10/2013

Ngoài ra, khóa tập huấn “Một số nội dung trong công tác nhân sự với góc nhìn về giới” đã giúp các công chức, viên chức tham mưu về công tác nhân sự tại các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp trực thuộc sở, ngành thay đổi nhận thức về vấn đề phụ nữ tham chính và bồi dưỡng kỹ thuật phân tích giới, kỹ năng lồng ghép giới trong công tác đào tạo – bồi dưỡng, đánh giá kết quả làm việc, thi đua – khen thưởng, quy hoạch và bổ nhiệm. Đặc biệt, Tọa đàm “Góc nhìn về giới trong công tác nhân sự” với sự đồng chủ trì của chuyên gia về giới của PyD đã mang đến cho cán bộ, công chức, viên chức giữ các chức vụ lãnh đạo của Ban tổ chức quận ủy, huyện ủy, UBND và đảng ủy phường, các đơn vị sự nghiệp cái nhìn tổng quan về thực trạng phụ nữ tham chính tại Đà Nẵng. Thông qua quá trình thảo luận, các đại biểu đã dần thay đổi nhận thức, cách đánh giá vai trò của phụ nữ đối với công tác lãnh đạo; nhận ra vai trò của việc phụ nữ tham chính đối với kinh tế, chính trị, xã hội của một địa phương, đất nước cũng như tác động của các yếu tố văn hóa, tập quán xã hội của từng vùng miền đến quan điểm, động lực tham chính của phụ nữ. Những hoạt động này thật sự là điểm sáng cho công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về giới, bình đẳng giới trong các cơ quan nhà nước tại thành phố Đà Nẵng.

Tọa đàm “Góc nhìn về giới trong công tác nhân sự”, tháng 10/2013

Phụ nữ cần gì để tham chính tốt hơn?

Để tạo được những chuyển biến rõ nét trên con đường tham chính trong thời gian tới, các cán bộ, công chức nữ thành phố Đà Nẵng cần hơn nữa sự quan tâm, tin tưởng của thủ trưởng cơ quan, đơn vị để họ có cơ hội thể hiện tài năng, bản lĩnh của mình qua các trọng trách trong công việc. Thứ hai, cần có cái nhìn mới hơn trong quan niệm về người phụ nữ hiện đại bởi áp lực “giỏi việc nước, đảm việc nhà” khiến không ít phụ nữ lùi về bảo toàn sự êm ấm trong gia đình hơn là dành thời gian phát triển sự nghiệp. Phụ nữ, trước hết, cần thay đổi nhận thức của chính mình, của gia đình để có thể cân bằng được cuộc sống và công việc.

Giải pháp nâng cao tỷ lệ tham chính tại thành phố Đà Nẵng

Nguồn: Khảo sát của Sở Nội vụ thành phố Đà Nẵng, tháng 11/2013

Thứ ba, nhằm tạo tiền đề cải thiện tỷ lệ phụ nữ tham chính trong dài hạn, cần tăng cường các hoạt động nâng cao năng lực cho cán bộ nữ đa dạng về hình thức, thiết thực về nội dung; trong đó, khuyến khích tổ chức các tọa đàm, buổi sinh hoạt câu lạc bộ hoặc đối thoại với lãnh đạo thành phố và các lớp bồi dưỡng kỹ năng giao tiếp như xử lý tình huống, nói/thuyết trình trước đám đông, đàm phán, điều hành hội họp...Thứ tư, cần xây dựng những cơ chế, chính sách theo hướng “mở” và “động” nhằm góp phần phát huy tối đa năng lực của phụ nữ trong tham chính. Trước mắt, chính quyền các cấp có thể xem xét tạo cơ chế cho phép bổ sung thêm ngoài chỉ tiêu cấp phó là nữ đối với các đơn vị đã bổ nhiệm hết số lượng lãnh đạo và điều chỉnh lại điều kiện về tuổi bổ nhiệm, bổ nhiệm lại đối với nữ xuống còn nửa nhiệm kỳ để đáp ứng tỷ lệ nữ theo chỉ tiêu trong Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới. Hơn nữa, thành phố cũng nên tích cực áp dụng thi tuyển chức danh lãnh đạo thay cho phương thức bổ nhiệm truyền thống để tăng tính minh bạch, thực tài trong bổ nhiệm cán bộ và tạo điều kiện để những nữ công chức trẻ được chứng minh thực lực khi đứng vào hàng ngũ lãnh đạo, quản lý./.

Đặng Ngọc Thu Trang

Sở Nội vụ Thành phố Đà Nẵng